Een boekenkast van hout zelf maken is iets makkelijker dan een stoel zelf maken, omdat je normaalgezien alleen met verticale krachten (gewicht van de boeken) te maken hebt. Op deze pagina zul je enkele tips vinden waar je op moet letten als je zelf een boekenkast maakt. Ik kan zo dus ook meer in detail ingaan op sommige technieken, of de afwerking van de boekenkast, wat natuurlijk ook geldt voor de andere meubels die je zelf gaat maken! Boekenkasten zelf zijn op verschillende manieren te maken: met lange poten, zijpanelen, of je hebt de meer exotische vormen: driehoekig, een omgebouwde piano (kan echt als boekenkast!), of boekenkast met zwevende planken met ijzeren draden. Op deze pagina zal ik als voorbeeld een boekenkast met poten gebruiken, omdat de constructie enigszins zwevend is, en de nadruk op de gelaagdheid legt. Uiteraard spreekt het voor zich om eerst een ontwerptekening van alles te maken, zo maak je het ook makkelijker voor anderen om jou te helpen!
Voorbereiding
Een goede voorbereiding is ook voor het maken van een boekenkast Ook in dit geval is een (openbare) werkplaats te aan te raden die ook nog eens houtbewerking ondersteunt, omdat de treknagels goed moeten passen. In andere gevallen heb je misschien geen werkplaats nodig, maar is het toch misschien handig om gewoon wat werkruimte en wat aanwijzingen te krijgen van anderen, hangt er echt vanaf. Een nietmachine is misschien wel handig om de mallen te maken, maar die heb je misschien thuis al. De cirkelzaag van de werkplaats kan misschien wel van pas komen als je de planken van de boekenkast op maat wilt zagen, maar in principe kan dit ook bij de bouwmarkt, helemaal aan jou. De volgende uitrusting voor het maken van een boekenkast is in ieder geval wel handig: – boormachine (verticaal!) – cirkelzaag – hamer – treknagels – schuurpapier – klemmen of spanbanden – constructielijm (bruin, transparant) – plaat van stevig hout (ca. 2 cm dik) – houten balkjes voor de verticale delen van de kast (optioneel) – lemmet van breekmes Net als met het maken van een stoel, maak ik gebruik van de oersterke multiplex. Voor de poten is gebruik gemaakt van essenhout: balkjes van 3 x 4 x 40 cm.
Boekenkast maken: tips & technieken
Als je alles eenmaal hebt, kun je beginnen met de planning te maken. Ontwerptekeningen zijn gemaakt? Goed zo, dan weet je ook precies wat je precies van welk materiaal nodighebt. Zo weet je ook hoe je alles uit jouw houtplaten kan zagen. De treknagels kunnen dan verticaal loodrecht de planken met de poten verbinden. Om er zeker van te zijn dat alles goed hecht, kun je de delen aan elkaar vastlijmen. Je mag wat meer gebruiken, want al het overtollige lijm kun je met de lemmet van een breekmes wegsnijden. Klem alles wel eerst samen en wacht hier na drie uurtjes drogen mee! Een paar goede spanbanden houdt alles ook goed samen, daar kun je misschien wat makkelijker aan komen. Voordat je je boekenkast afwerkt, kun je alles het beste eerst een beetje bijschuren, vooral de randen, die anders erg scherp kunnen aanvoelen. De oppervlaktes kun je in de richting van de houtnerven bijschuren, zodat het hout wat gladder aanvoelt. Wil je het echt goed doen, dan moet je er meerdere keren overheen gaan met schuurpapier van verschillende korrelgroftes, afhankelijk van hoe ruw het hout is. Korrelgroftes tussen P 150 en P 220 zijn mooi glad te noemen, afhankelijk van welke houtsoort je gebruikt. Natuurlijk kun je ook gebruik maken van een schuurmachine, maar dan moet je er wel op letten dat je misschien niet overal bij kan.
Afwerking
Qua afwerking heb je met hout als materiaal veel keuzes: olie, was, beits, vernis of kleurenverf. Alle manieren hebben hun voordelen en nadelen. Olie is één van de makkelijkste manieren: het gaat lekker snel, en je beschermt het hout zo tegen vuil en tegen rotting. Het hout wordt ietsje donkerder van kleur, je kent het denk ik wel. Qua onderhoud doe je het misschien twee keer per jaar (zolang het hout niet gaat vergrijzen), maar het gaat vrij snel! De geur blijft overigens wel een lange tijd hangen, je moet er maar van houden. Was heeft een soortgelijk effect als olie, maar je brengt het iets anders aan en het heeft over het algemeen minder vaak onderhoud nodig. Beits lijkt veel op vernis, maar werkt anders: in tegenstelling tot vernis trekt beits in het hout, terwijl vernis een laagje bovenop het hout vormt. Beits beschermt dus minder goed tegen slijtage, zodat het bijvoorbeeld niet geschikt is voor houten vloeren. Voor een boekenkast is het leuk dat het hout een mooier accent geeft. Hoewel beitsen eigenlijk meer bedoeld is voor houten meubels die je buiten gebruikt (het beschermt het hout ook van binnen), staat het je vrij om het te gebruiken.
Wellicht dat het handig is om er met vernis of transparante lak overheen te gaan om het hout toch nog een beschermlaagje te geven. Vernis of lak smeer je ook met een kwast uit, behalve dat deze op het hout zit: als je deze laag eraf krabt of schuurt, dan is het weg. Voordeel is dat je dan opnieuw kan beginnen, met beits kan dat niet: daar blijft het in het hout zitten, dus dan kom je nooit meer het oorspronkelijke hout nog te zien. Nadeel van vernis of lak is wel dat krassen vaak goed zichtbaar zijn, en als de kras diep genoeg is, dan kan er bij blootstelling aan vocht toch nog altijd schade ontstaan, denk maar aan het roesten van een auto als het lak beschadigd is. Beitsen en lakken hebben hun voor-en-nadelen, maar in beide gevallen kun je natuurlijk voor tips een kijkje nemen bij de doe-het-zelf tips over hout lakken! Dus, zoals je hier hebt kunnen zien, zijn er aardig wat manieren om je houten boekenkast, of andere houten meubels af te werken. Allemaal hebben ze hun specifieke eigenschappen, die het hout kan accentueren en natuurlijk versterken. Alle methoden zijn populair, dus welke afwerking jij kiest is helemaal aan jou! Creëer je eigen stijl!
Tip: wil je jouw boekenkast er authentiek uit laten zien? Kies dan voor historisch hout.