Kunst in de woonkamer: altijd subtiel.
Kunst hoeft zich niet te verantwoorden, het kent geen grenzen. Het is er, en het doet iets met mensen. Sommige mensen vinden het “shit” (zijn de woorden van mijn docent kunstgeschiedenis), andere mensen willen je op de elektrische stoel zetten als je maar een kuchje desinteresse toont voor een bepaalde kunstwerk. De kunst van de woonkamer is vaak alles, behalve te choquerend. Je zult vrijwel nooit werken met hakenkruizen vinden (ze bestaan wel!), of werken die te erotisch getint zijn. Niet alleen schrik je je bezoekers ermee af, de kinderen kunnen bijvoorbeeld nog niet klaar zijn voor bepaalde onderwerpen, om het maar zacht uit te drukken.
Op mijn pagina over kunst in de hal had ik het vooral over wat voor soorten kunst er allemaal te koop was: van antieke kunst reproducties tot aan de hedendaagse werken van allerlei kunstenaars. De kunst die voor iedereen zichtbaar is, is vaak erg mooi (b.v. renaissancistisch), leuk en frivool (impressionistisch), indrukwekkend (expressionistisch bijvoorbeeld), of zelfs abstract. Andere soorten kunst zijn meer voor de kamer(s) waar alleen intimi met eventueel een sigaar en een glas cognac mogen komen. Nee, hier wil ik vooral een eerste kennismaking geven met wat voor kunst stromingen wij te maken hebben. Ik kan ze natuurlijk niet allemaal noemen, maar wel een globale indruk geven, zodat je weet dat “Renaissance” of “Barok” tot de “oude” kunst horen, en “kubisme” of “nieuwe zakelijkheid” tot de nieuwe kunst. Bijvoorbeeld.
Renaissance kunst.
De westerse kunst kent voor de renaissance nog een paar stromingen, maar die zullen hier niet aan bod komen: Egyptische kunst (meestal op dezelfde manier uitgevoerd), Griekse kunst (vaak nagemaakt en verbeterd in de renaissance of de neo-classicisme), Romeinse kunst (ook vaak in de renaissance nagemaakt en verbeterd), de Romaanse/Byzantijnse kunst, en de Gotische kunst. De laatste drie hebben meestal alleen met religie te maken, toen Europa in de Kersteningstijd zat. De renaissance was de tijd dat men de werkelijkheid weer veroverde: men had de techniek door van het perspectief tekenen, en men kon elk spiertje tot in de perfectie natekenen. Beroemde voorbeelden zijn Michelangelo, Donatello en Rafael’s werken in de Sixtijnse Kapel zoals hiernaast is te zien.
Wat nu de bekendste kunstwerk van de Renaissance is, kan worden betwist. Een die veel aanspreekt is “De geboorte van Venus” van Botticelli, of “De Schepping van Adam” van Michelangelo Buonarroti (waar God en Adam elkaar eventjes aanraken), of natuurlijk de “Mona Lisa” van Leonardo Da Vinci. Hij gebruikte met het schilderen een techniek dat “sfumato” wordt genoemd: een techniek waarbij de uitgangspunt niet lijnen zijn, zoals met potloodtekenen, maar vlakken. Zo krijg je dat de lijnen “wazig” worden. Over de schilderij valt heel veel te vertellen, en er is veel onderzoek naar gedaan, maar niemand weet hoe het nou precies zit met die glimlach, en wie dat meisje is. Als we de Da Vinci Code van Dan Brown mogen geloven, dan kan het ook best wel een man zijn op het schilderij, maar dat lijkt mij niet (vrouwenhanden zijn slanker en mannenhanden zijn meer van die kolenschoppen…), maar goed, je weet het niet…
Barok.
De barok was de stijlperiode dat in het teken stond van het imponeren van mensen. In de schilderkunst zie je het echter minder snel terug, hoewel het resultaat ervan juist wel imponerend is, denk maar aan de prachtige kunstwerken van Rembrandt. De kenmerken van deze schilderijen waren de kleurcontrasten, de emotie en de beweging. Bij de beeldhouwkunst leek het af en toe net alsof een grote windmachine aan stond. Bekende schilders uit de barok zijn bijvoorbeeld Caravaggio, of dichterbij huis Rubens, Frans Hals en natuurlijk Rembrandt.
Rembrandt kennen wij als geen ander. Niet alleen omdat hij toevallig een Nederlander is, maar ook omdat hij de schilderkunst van die tijd revolutionair veranderde. Hij was in staat om elke emotie op doek vast te leggen. In zijn zelfportretten lijkt net net alsof je kunt zien hoe hij zich voelde op dat moment, terwijl hij veel details heeft weggelaten. Niet alk haartje is geschilderd (zoals velen in de Renaissance deden), maar toch hebben wij het idee wat er speelde bij die personen. Dat is ook het geniale van Rembrandt. Op zijn zelfportret zien wij hier dus ook een oude, vermoeide man, maar hij poseert nog altijd fier voor zijn schilderij.
Romantiek.
Na de barok kregen we eerst de rococo, wat wat minder formeel werd dan de barok. Vaak werd er gebruik gemaakt van pasteltinten als lichtblauw en roze. Deze kleuren zorgden in die tijd nog voor de gewone mens een oogverblindende explosie van schoonheid! Daarna kregen we een lange tijd veel neo’s: neo-classicisme, neo-gothiek, neo-barok… Een kunststroming die geen neo was, was de romantiek. Tegenwoordig zien wij de romantiek als iets dat met verliefdheid tussen twee mensen heeft te maken, maar vroeger was meer van toepassing op de schoonheid van de natuur, de emoties en de intuïtie, een contrabeweging voor het rationele en machinale dat in die tijd in opkomst was.
Een van de bekendste schilders van de Romantiek is misschien William Turner, of ook wel voluit: Joseph William Turner. Al vroeg bleek dat hij veel talent had op het gebied van schilderen, zodat hij al op zijn vijftiende werd toegelaten tot de kunstacademie. Turner stond vooral bekend om het schilderen van de Britse landschappen, en met name de kliffen bij de zee.
Jugendstil of Art Nouveau.
Later kregen we een andere verzet tegen de industrialisering van de samenleving. Er werd opgemerkt dat de mens verder begon te vervreemden van het product: de mens werd meer een onderdeel van een productieproces. Als tegenreactie hierop begon begon William Morris de Arts & Crafts Movement, waarbij degene die het werk maakte, bij het hele proces werd betrokken van begin tot eind, en waarbij hij dus ook een eerlijke beloning kreeg. In de praktijk bleek dit echter niet haalbaar, maar toch was de (kunst)wereld helemaal in de ban van de “Art Nouveau”: Interieur, architectuur, en zelfs de affiches werden in “Delftse Slaolie-stijl” gemaakt. Het was vooral te herkennen door de gestileerde leliebladeren, sierlijke lijnen en de typische Art Nouveau letters.
Een van de bekendste Art Nouveau kunstenaars is waarschijnlijk Victor Horta in België. Zijn Hotel Solvay in Brussel is vrij prominent aanwezig, net als zijn eigen huis (nu een museum), waar meer dan 100 manjaar aan werk van topkunstenaars schijnt te zijn gezet. De Art Nouveau schilderkunst is echter abstracter: meer gestileerd en een tikje meer abstract, wat ook de bedoeling was. Je had de werkelijkheid aan een kant, en het doek waar de kunstenaar de geabstraheerde interpretaties kwijt kon. Een van de bekendste Art Nouveau schilders is Gustav Klimt, met name door zijn schilderijen Judith I en II. Rechts zien wij zijn geabstraheerde representatie van de Boom des Levens.
Modernisme.
Na de Jugendstil kwamen er gigantisch veel kunststromingen: realisme, surrealisme, kubisme, suprematisme, impressionisme, expressionisme, en ga zo maar door. Vaak worden ze ook onder de noemer “moderne kunst” gezet, of ook wel de kunst uit het modernisme. Vaak herken je al heel snel dat deze kunststijlen uit de vroege jaren van 1900 komen. Een van de duurste schilderijen ooit verhandeld is de schilderij “Guernica” van Pablo Ruiz Picasso. Hij was ook een van de grondleggers van het kubisme, waar de realiteit ook op doek werd geabstraheerd.
Een van mijn favoriete kunststromingen uit het modernisme is de Art Deco, of ook wel voluit “Art Decoratif” genoemd. Een van de bekendste Art Deco kunstenaars is Tamara De Lempicka. Zij maakte haar zelfportret in een groene Bugatti (links). Wat ik interessant aan deze schilderij vind is dat haar kracht als vrouw helemaal tot haar recht komt. Haar uitstraling kan wedijveren met de meisjes die ik op de modeacademie tegenkom. Voor andere mensen staat zij symbool voor een “Independant woman”, of voor een onvervulbare wens: beschermd in haar auto met handschoenen en helm is ze goed zichtbaar, doch ongrijpbaar. Voor mij is zij een way of life waar ik voor wil vechten: ik wil daar ook zijn!
Dus, zoals je hebt kunnen zien, kun je veel kanten op met de kunst. Op deze pagina heb je veel kunst voorbeelden kunnen zien uit verschillende kunstperiodes door de eeuwen heen. Ongetwijfeld dat je ze niet allemaal even mooi zult vinden, maar dat hoeft ook niet! Heb je meer vragen over kunst, voel je dan vrij om een een mailtje te sturen naar matthew@interieur-tips.nl
Wil je trouwens op de hoogte blijven van nieuwtjes op het gebied van interieur? Nieuwe interieur trends? Interieur events? Aanbiedingen? Openingen van nieuwe interieur winkels? Neem dan vooral een kijkje bij het Interieur Blog van Interieur-Tips.nl!
